Bliksem

Vooral in de zomermaanden komt onweer regelmatig voor. De cumulus- en cumulonimbus wolken (onweerswolken) nemen vaak onweer met zich mee. In deze wolken vinden grote elektrische potentiaalverschillen plaats, die zich ontladen vanuit de wolken naar de aarde. Deze ontlading is zichtbaar door een felle bliksemstraal die van beneden naar boven loopt. De bliksem kan een temperatuur bereiken tot 30.000 C°, een stroomsterkte tot 200.000 ampère en een spanning tot enkele miljoenen volt. Per jaar komen er gemiddeld zo’n 1800 mensen door om het leven. Niet alleen de directe inslag van de bliksem is gevaarlijk, maar de aardstroom kan ook vaak dodelijk zijn.

U kunt de afstand vanaf het centrum van de onweersbui meten door het aantal seconden dat verloopt tussen het zien van de bliksem en het horen van de donder te delen door 3. U kunt deze uitkomst uitdrukken in kilometers. Wanneer u minder dan 3 kilometer van het centrum bent verwijderd, zit u in de gevarenzone. Het centrum van het onweer is vaak dichtbij als uw hoofdhuid begint te kriebelen, uw haren overeind gaan staan, het lijkt alsof een spinneweb uw huid bedekt, metaal een piepend geluid maakt en een blauwachtig licht afgeeft (elmsvuur). Dit zijn allemaal tekenen van een ontlading, ook wel een “stille ontlading” genoemd. Wanneer u zich in de gevarenzone bevindt zult u zo snel mogelijk een veilige schuilplaats moeten vinden. Enkele gevaarlijke plekken waar u niet moet schuilen zijn,
– Schuil niet op hooggelegen plaatsen zoals bergtoppen, uitstekende rotspunten, kammen, graten, tenten, masten en gebouwen zonder bliksemafleiders.
– Wie met dreigend onweer op of in het water zit, moet zo snel mogelijk de wal opzoeken.
– Grotingangen, rotsoverhangingen en spleten zijn niet geschikt om in of onder te schuilen. Hier kan geïoniseerde lucht als een soort brug dienen voor een overslaande lading.

U mag nooit onder een alleenstaande boom schuilen. Een gebied met meerdere bomen op een plek is redelijk veilig. Wel is het verstandig om ongeveer 4 meter afstand van de boomstammen te houden. Alle materialen die vervaardigd zijn van staal, moet u op enige afstand van de schuilplaats verwijderen.
Een aantal tips:
– Alle constructies zoals viaducten, hekken, electriciteitsmasten en bruggen moet u vanwege het bouwmateriaal vermijden. Ook kruisen op heuveltoppen, klimhaken en dergelijke die gebruikt worden bij het alpine-bergklimmen moet u vermijden.
– Alle overige vochtige plekken, zoals moerassen, rivierbeddingen, droge greppels en ravijnen waar zich in een korte tijd veel regenwater kan verzamelen zijn ongeschikt als veilige schuilplaats.
– Vergeet niet dat zware regenbuien en blikseminslag steenslag kunnen veroorzaken.
Wanneer het onweer enkele kilometers is verwijderd kunt u m.b.v. de windsnelheid vaststellen wanneer deze u zal bereiken. Deze methode vereist wat rekenwerk en wordt bij de windsnelheden uitvoerig beschreven. Om uzelf tegen de bliksem te beschermen kunt u het beste de juiste lichaamshouding aannemen. Zak hiervoor door uw hurken met aangesloten benen, zodat er geen potentiaalverschil tussen uw benen kan ontstaan. Dit verkleint het gevaar dat uw lichaam wordt gebruikt als levende brug voor een overslaande lading. Gebruik isolatie onder uw voeten (o.a. rugzak, touw, kleding en dergelijke) tegen de gevaarlijke aardstroom. U bent relatief veilig van twee tot zeven passen verwijderd van minstens vijftien meter steile rotsformaties. De aangegeven zone in de bovenstaande afbeelding is veilige zone tegen een directe blikseminslag. De volgende afbeelding is geen veilige zone, omdat de persoon zich bloot stelt aan eventuele overspringende aardstromen. Het is ook niet erg verstandig om onder een overhangende rots te schuilen. Enkele meters voor de overhang bent u wel veilig en zult u niet getroffen worden door de bliksem.
Wanneer u in een auto zit hoeft u zich, dankzij de Kooi van Faraday, geen zorgen te maken. Bliksem kan namelijk niet binnen dringen in een afgesloten omhulsel van metaal. Dit geldt tevens voor alle andere constructies met een metalen carrosserie.
Handige gegevens
Outdoor Safety
cornelishoutmanstraat 2
4461xz Goes
Mail: info@outdoor-safety.nl
GSM: 0031-642381644
GSM: 0031-653384588
Algemene voorwaarden
Algemene voorwaarden Membership
Aanvraag membership
© Copyright Art de Lange
Art de Lange is de persoon achter de ontwikkeling van de risicodocumenten, interne opleidingen en de website. Art is naast Outdoor Safety voltijd werkzaam als buitensportdocent op CIOS Zuid West Nederland.


